Jak handel międzynarodowy może uwolnić potencjał gospodarki kulturalnej w krajach rozwijających się

na rynkach wschodzących rośnie zainteresowanie gospodarką kreatywną pod względem jej wpływu na zatrudnienie i wzrost gospodarczy, a także skutków społecznych i kulturowych.

w Republice Południowej Afryki, na przykład, ostatnie badanie przeprowadzone przez South African Cultural Observatory, wykazało, że gospodarka kreatywna kraju przyczyniła się do 1,7% gospodarki w 2016 roku. Sektor kreatywny rozwijał się szybciej niż ogólna gospodarka RPA-o 4,9% w latach 2011-2016 w porównaniu z 1,6% w całej gospodarce.

ważnym czynnikiem przyczyniającym się do tego wzrostu jest międzynarodowy handel dobrami i usługami kulturalnymi. Handel kulturalny oferuje krajom rozwijającym się możliwość skorzystania z rosnącego na świecie zainteresowania dobrami i usługami kulturalnymi.

z niedawnego raportu na temat perspektyw dla gospodarki kreatywnej wynika, że światowy rynek dóbr kreatywnych wzrósł ponad dwukrotnie w latach 2002-2015. Jego wzrost wyniósł średnio ponad 7% na świecie. W krajach rozwijających się wzrost był jeszcze szybszy i wynosił 9%. Raporty pokazują również, że handel dobrami i usługami kulturalnymi z południa na południe rośnie.

w Republice Południowej Afryki eksport dóbr kultury wzrósł o 10,3% w latach 2015-2017. Od 2011 r. eksport dóbr kultury rósł szybciej niż eksport towarów ogółem.

w przypadku Afryki jeszcze większe szanse będą miały wszystkie 54 kraje, które przystąpią do afrykańskiej kontynentalnej Strefy Wolnego Handlu (AfCFTA). Stworzyłoby to jeden z największych na świecie jednolitych rynków-4 biliony USD w wydatkach i inwestycjach-oferujący ogromne możliwości dla wzajemnie korzystnego handlu kulturalnego.

opierając się na niedawnym spotkaniu zorganizowanym przez Konferencję Narodów Zjednoczonych ds. handlu i rozwoju (UNCTAD) w Genewie, artykuł ten przedstawia niektóre trendy i wyzwania w rozwijającym się międzynarodowym handlu kulturalnym.

potencjalne korzyści

handel kulturalny może być postrzegany jako związek między kreatywnością a globalizacją. Równy podział kreatywności może zapewnić gospodarkom wschodzącym możliwość skorzystania z obu tych korzyści.

gospodarka kulturalna jest również źródłem innowacji zarówno w zakresie produktów, jak i procesów. Mogą one przenieść się na inne gałęzie przemysłu, zwiększając ich konkurencyjność i wydajność. Na przykład badanie dziewięciu krajów Ameryki Południowej wykazało, że wzrost eksportu niektórych sektorów kreatywnych (design, media i grafika) zwiększył eksport w sektorach innych niż kreatywne w kolejnych latach.

Handel kulturalny ma również związane z nim wartości nierynkowe. Na przykład w „kreatywnym bogactwie Narodów” Patrick Kabanda twierdzi, że międzynarodowy handel dobrami kultury może mieć bezpośredni wpływ gospodarczy, a także pomóc w budowaniu marki lub wizerunku kraju. To z kolei może mieć pozytywny wpływ na inwestycje i handel w innych sektorach.

ważnym punktem dla celów handlu sztuką jest to, że jeden sposób (podaży) może prowadzić do innego, w samonapędzającym się cyklu, który może tworzyć miejsca pracy, pobudzać inwestycje, pobudzać wzrost gospodarczy, wzmacniać więzi między ludźmi i kulturami oraz promować sztukę.

ale potencjalne pozytywne skutki niekoniecznie zostaną osiągnięte automatycznie. Gospodarki wschodzące potrzebują realistycznej, opartej na dowodach polityki opartej na ich specyficznej „gospodarce kulturalnej”, aby uzyskać korzyści.

wyzwania i trendy

badania w krajach rozwiniętych i rozwijających się Pokazują, że zdecydowana większość firm z branży kulturalnej lub kreatywnej to mikroprzedsiębiorstwa zatrudniające mniej niż 10 osób. W Afryce Subsaharyjskiej panuje również wysoki poziom nieformalności, a w sprawozdaniu Międzynarodowej Organizacji Pracy szacuje się, że sektor nieformalny stanowi 66% zatrudnienia w regionie.

Małe, nieformalne firmy borykają się ze szczególnymi trudnościami w gospodarce kulturalnej krajów rozwijających się. Wpływa to na ich zdolność do czerpania korzyści z handlu międzynarodowego.

jednym z kluczowych czynników wpływających na zdolność tych firm do rozwoju jest dostęp do e-commerce, zgodnie z raportem UNCTAD. Podkreśla to niedawny raport PWC na temat perspektyw rozrywki i mediów w RPA, Kenii, Ghanie i Tanzanii. Wskazuje to na rosnący odsetek dochodów z technologii cyfrowych w tym sektorze.

jednak afrykańskie małe i średnie przedsiębiorstwa mają niski wskaźnik wykorzystania technologii e-commerce, takich jak mobilne pieniądze. Oznacza to, że grozi im wykluczenie z gospodarki cyfrowej, która w coraz większym stopniu ułatwia handel. Przekłada się to również na ogólnie niski odsetek firm z branży kulturalnej i kreatywnej, które mają dostęp do rynków międzynarodowych, jak pokazują niektóre badania południowoafrykańskie.

kolejnym obszarem, który dotyka firmy w tym sektorze, są warunki handlu w kraju własności intelektualnej. Na przykład badania wykazały, że umowy handlowe z klauzulą własności intelektualnej wydłużają czas realizacji. Jednak z pozytywnego punktu widzenia przepisy dotyczące własności intelektualnej mogą zwiększyć przepływy handlowe z krajów rozwijających się do krajów rozwiniętych.

sugeruje to, że prawodawstwo dotyczące własności intelektualnej może pomóc w wyrównaniu handlu między globalną północą a globalnym południem. Niektórzy autorzy twierdzą jednak, że w przypadku treści kulturowych, które mogą być udostępniane online w różnych granicach, tradycyjne bariery handlowe (takie jak kwoty i przepisy dotyczące własności intelektualnej) nie mogą być egzekwowane i nie będą skuteczne.

w Republice Południowej Afryki wartość płatności za import własności intelektualnej nadal znacznie przekracza wartość eksportu własności intelektualnej.

niepewność zatrudnienia w dziedzinie kultury

kolejnym wyzwaniem, którym należy się zająć, jest niepewność zatrudnienia w dziedzinie kultury, zwłaszcza wśród młodzieży i kobiet. Struktury zachęcające i wspierające, takie jak stowarzyszenia branżowe i przestrzenie coworkingowe, mają istotne znaczenie dla poprawy warunków pracy pracowników sektora kultury.

dodatkowym wyzwaniem jest zaskakująco niski odsetek młodych kobiet w zawodach kulturalnych w porównaniu z młodymi mężczyznami w krajach takich jak RPA.

to ważny moment dla rynków wschodzących, aby wykorzystać połączenie globalizacji i kultury. Rośnie liczba nowych partnerów handlowych z rynkami wschodzącymi, a także z tradycyjnymi gospodarkami rozwiniętymi.

istnieje wyraźny potencjał, aby handel kulturalny przyczynił się do zrównoważonego rozwoju. Nie jest to jednak automatycznie pozytywny związek i potrzebne będą konkretne strategie zarządzania wyzwaniami, zwłaszcza w przypadku mikroprzedsiębiorstw.